افزایش سن ازدواج و تجرد در تهران

بر اساس داده‌های موجود تا سال ۲۰۲۳، میانگین سن ازدواج زنان تهرانی به ۲۸ سال و مردان به ۳۲ سال رسیده است. همچنین، ۴۰ درصد از زنان ۳۰ تا ۳۵ ساله تهرانی مجردند، در حالی که این رقم در سال ۱۳۸۰ تنها ۱۵ درصد بود. شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس، اعلام کرده که از جمعیت دختران ۱۵ تا ۳۴ سال، ۶ میلیون نفر متاهل هستند و میانگین سن ازدواج ۲۵.۵ سال است که در دهه‌های اخیر حدود ۲ سال افزایش یافته است. آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳ حدود ۸۷ میلیون نفر در کشور زندگی می‌کنند که از این تعداد، ۴۳ میلیون نفر زن هستند. از این زنان، حدود ۲۱ میلیون نفر کمتر از ۳۵ سال دارند و ۱۵ میلیون نفر از آن‌ها دختران مجرد هستند. در تفکیک سنی، ۷.۵ میلیون نفر زیر ۱۲ سال، ۳.۵ میلیون نفر نوجوان و ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در سنین جوانی (۲۵ تا ۳۴ سال) قرار دارند. همچنین، از جمعیت ۴ میلیون نفری دختران ۱۸ سال به بالا، ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر دانشجو هستند. کاظمی‌پور تجرد قطعی را یکی از شاخص‌های جمعیت‌شناسی عنوان کرده و می‌گوید که سن تجرد قطعی در دختران به ۳۸ سال رسیده است. همچنین، نرخ تجرد قطعی افراد بالای ۴۰ سال از ۸ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۳ درصد در سال ۱۴۰۴ رسیده که نشان‌دهنده رشد ۶۲.۵ درصدی طی ۹ سال است. در این راستا، قیمت مسکن در تهران از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ افزایش ۳۰۰ درصدی را تجربه کرده و نرخ بیکاری جوانان تحصیلکرده برای زنان ۳۵ درصد و برای مردان ۲۸ درصد تخمین زده شده است. تحولات آموزشی و سهم زنان در تحصیلات تکمیلی نیز قابل توجه است؛ سهم زنان در تحصیلات تکمیلی از ۱۵ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۶۵ درصد در سال ۱۴۰۴ رسیده و ۴۰ درصد از زنان با مدرک دکتری در تهران مجردند. این تغییرات نشان‌دهنده شکاف تحصیلی بین زنان و مردان است که در گروه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال حدود ۱.۸ برابر شده است. به گفته مصطفی آب‌روشن، پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی، افزایش زندگی‌های مجردی به عنوان یک واقعیت جامعه‌شناختی، پیامد طبیعی شهرنشینی و گذار جامعه از شکل سنتی به مدرن است. او همچنین به مزایای زندگی مجردی از جمله آزادی عمل و استقلال فردی اشاره کرده و بیان کرده که این سبک زندگی می‌تواند فرصت‌هایی برای یادگیری مهارت‌های جدید فراهم کند. با این حال، بزرگ‌ترین پیامد زندگی مجردی احساس تنهایی و انزواست که می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت روان داشته باشد. در نهایت، مجتبی دلیر، بازرس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران، به موانع فزاینده بر سر راه پیوندجویی و ازدواج جوانان اشاره کرده و تأکید کرده که زندگی مجردی به دلیل آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی به یک پدیده آسیب‌زا تبدیل شده است.